Có thể nói, ma trận BCG là một trong những phương pháp hữu ích giúp doanh nghiệp nhận diện những cơ hội đang có cũng như đánh giá được năng lực cạnh tranh và tiềm lực phát triển cho sản phẩm. Vậy ma trận BCG là gì? Hãy cùng Marketingtrongtamtay tìm hiểu rõ hơn về khái niệm này thông qua bài viết dưới đây.
Ma trận BCG là gì?
Ma trận BCG là từ viết tắt của từ Boston Consulting Group. Lý thuyết về ma trận BCG được xây dựng lên nhằm giúp các doanh nghiệp định hướng được chiến lược tăng trưởng thị phần cho doanh nghiệp của mình bằng cách đưa những danh mục sản phẩm vào 4 nhóm. Từ đó, họ có thể xác định được vị trí của những sản phẩm này trên thị trường để ra quyết định loại bỏ hay đầu tư. Ma trận boston sẽ giúp phân tích những khía cạnh của ma trận tương ứng với trục tung và trục hoành. Cụ thể:
- Thị phần (Market Share): Cho thấy thị phần của sản phẩm trên thị trường đang là thấp hay cao.
- Triển vọng phát triển (Market Growth): Cho thấy khách hàng tiềm năng trong thị trường có triển vọng phát triển được hay không.
Cách để xây dựng ma trận bcg hiệu quả là bạn cần xác định được tốc độ thị phần tăng kỳ vọng của mỗi sản phẩm, dịch vụ trong mỗi danh mục. Sau đó biểu thị mỗi sản phẩm trong danh mục vào các phần của ô vuông được xác định bởi hai chiều, thị phần tương đối và tốc độ tăng trưởng tương đối.
Định nghĩa ma trận BCG là gì? ma trận boston là gì (Ảnh: Internet)
>>> Đọc thêm: Ma trận GE là gì?
Các thành phần trong ma trận BCG
SBU ngôi sao
SBU (danh mục đầu tư) sẽ cho thấy thị phần tốt nhất và có khả năng tạo ra nhiều tiền mặt nhất được coi là ngôi sao. Thông thường, các sản phẩm độc quyền hoặc sản phẩm lần đầu ra mắt trên thị trường được coi là sao. Tuy nhiên, do có tốc độ tăng trưởng cao, những ngôi sao sẽ tiêu thụ một lượng lớn tiền mặt. Các ngôi sao này cuối cùng có thể trở thành con bò tiền mặt nếu có thể duy trì thành công của họ cho đến khi tốc độ tăng trưởng trên thị trường giảm. Vì vậy, các doanh nghiệp nên đầu tư vào loại SBU này.
SBU con bò sữa
Đây chính là những ngành có tốc độ tăng trưởng thấp nhưng có thị phần cao và vị thế cạnh tranh mạnh mẽ. Thế mạnh này bắt nguồn từ tiết kiệm chi phí nhờ vào quy mô của đường cong kinh nghiệm. SBU này có khả năng sinh lợi cao nhưng lại ít có cơ hội phát triển và tốc độ của sự tăng trưởng ngành rất thấp. Vì vậy, nhu cầu về vốn đầu tư của các doanh nghiệp không quá lớn và được xem là nguồn lợi nhuận rộng rãi.
Các thành phần trong ma trận BCG (Ảnh: Internet)
SBU dấu chấm hỏi
Đây chính là những SBU mang vị thế cạnh tranh và thị phần tương đối thấp. Tuy nhiên, chúng lại là những ngành có tốc độ tăng trưởng cao và rất triển vọng mang lại lợi nhuận và tăng trưởng trong dài hạn. SBU này có thể trở thành SBU ngôi sao nếu được quan tâm và nuôi dưỡng bởi chúng cần đầu tư nguồn vốn số lượng lớn và phải đánh giá đúng thực chất tiềm năng doanh nghiệp để có những kế hoạch đầu tư đúng lúc.
SBU con chó
Những SBU này ở vị trí thấp và cạnh tranh rất yếu. Là một trong những ngành có mức độ tăng trưởng chậm, SBU con chó có triển vọng rất thấp bởi chúng đòi hỏi vốn đầu tư lớn nhưng mang mục đích duy trì phần thị phần rất thấp, rất ít cơ hội để phát triển và tăng trưởng lâu dài.
>>> Đọc thêm: Ma trận Ansoff là gì?
Ví dụ về ma trận BCG
Chúng ta sẽ ví dụ về chiến lược sử dụng ma trận BCG của Marks & Spencer, đây là một thương hiệu bán lẻ tại Anh Quốc.
Thị phần ngôi sao
Ví dụ: Sản phẩm đồ lót của Marks & Spencer được biết đến như là nơi cho đồ lót nữ vào thời điểm lựa chọn bị hạn chế. Chính vì thế, Marks & Spencer đã mở rộng quảng bá thị trường đa kênh nên đã có được thị phần mong muốn.
Thị phần Dấu hỏi chấm
Ví dụ: Những sản phẩm liên quan tới thực phẩm thì Marks & Spencer từ chối xem xét thực phẩm và hiện nay họ có hơn 400 cửa hàng thực phẩm đơn giản trên toàn nước Anh. Marks & Spencer Simply Food cũng có những sự tăng trưởng nhất định dù không phải là một mảng chủ yếu của họ.
Thị phần con bò
Ví dụ: Sản phẩm classic của họ có tốc độ tăng trưởng không cao nhưng thị phần cao nên vẫn có những người tin tưởng và sử dụng.
Thị phần Con chó
Ví dụ: Dòng sản phẩm Signature của họ có một phạm vi giá cao cấp của dòng quần áo, với thị phần thấp và tăng trưởng thấp nên không được chú tâm. Tuy nhiên, vì có phân khúc giá cao nên đây vẫn là những sản phẩm đóng góp tài chính cho công ty.
Lưu ý khi dùng ma trận BCG
- Market Growth chỉ là một thước đo nên nó có thể không đầy đủ về tính hấp dẫn thị trường.
- Market share cũng là một thước đo nhưng nó giúp đo khả năng tạo ra tiền của mỗi sản phẩm.
- Bạn nên tập trung vào cả market growth và market share vì nó sẽ giúp doanh nghiệp chú ý đến mọi yếu tố giúp phát triển sản phẩm.
- Vòng đời của các danh mục sản phẩm có thể không giống nhau và quy về một chuẩn nhất định.
Ma trận BCG có ý nghĩa như thế nào?
- Ma trận BCG là một công cụ hữu ích giúp phân bổ nguồn đầu tư của doanh nghiệp một cách tối ưu.
- Ma trận Boston được coi là một lát cắt nhỏ trong bức tranh tổng quan về những vấn đề hiện tại của doanh nghiệp.
- Ma trận Boston ít mang giá trị dự báo trong tương lai.
- Ma trận Boston không quan tâm tới những khía cạnh liên quan tới môi trường bên ngoài.
- Ma trận Boston sẽ có thể có những sai sót dựa trên các giả định được đề ra từ ma trận.
>>> Đọc thêm: Ma trận SWOT là gì?
Kết luận
Có thể nói, ma trận BCG trong lĩnh vực Marketing và quản trị chiến lược sẽ giúp doanh nghiệp xác định cần phải tập trung những nguồn lực phát triển vào đâu. Việc phát triển những sản phẩm thuộc nhóm SBU “ngôi sao” và “dấu hỏi” có thể sẽ làm tăng thị phần nhanh chóng tại một số ngành hàng. Còn nếu bạn đầu tư vào nhóm bò sữa thì bạn phải đặc biệt lưu ý và liên tục làm mới sản phẩm như cải thiện, nâng cấp để đảm bảo tốc độ tăng trưởng của nhóm sản phẩm này. Hy vọng rằng đây sẽ là những thông tin hữu ích giúp cho bạn hiểu được ma trận BCG là gì để có thể phát triển doanh nghiệp của mình hơn trong tương lai.
